مهارت تصمیم گیری در کودکان

با سلام خدمت دوستان و همراهان همیشگی هدهد. امروز هم با مطلب آموزشی مهارت تصمیم گیری در کودکان در خدمت شما هستیم. اگر بچه ها در همان سنین کم با چالش‌هایی روبرو شوند تا با انتخاب بین خوب و بد عواقب تصمیم خود را ببینند، در آینده برای تصمیم گیری با مشکلی مواجه نمی‌شوند. کودک باید بداند که لازم نیست حتما یک کار را انجام دهد و انتخاب دیگری نیز وجود دارد.

بهتر است فرزند شما خودش بخواهد کاری را انجام دهد تا اینکه مجبور به انجام آن باشد. کودکانی که با اجبار به خواسته‌های دیگران تن می‌دهند، مدام با سرکوب خواسته‌های خود مواجه می‌شوند و این برای آن‌ها اصلا خوب نیست. کودک باید مزایا و نتایج کار خوب را بداند، معایب و عواقب کار بد را درک کرده تا با میل خودش کار خوب را انجام دهد و دیگر حتی به کار بد که تصمیمی اشتباه است، فکر هم نکند.

در ادامه با ما در هدهد همراه باشید تا شما را با مهارت تصمیم گیری در کودکان و راه‌های تقویت آن آشنا سازیم.

تصمیم گیری چیست

تصمیم به انجام کاری با در نظر گرفتن ان موضوع که احتمالات دیگری برای جایگرینی این تصمیم وجود دارد را تصمیم گیری می‌نامند. این مهارت در رشد و پرورش ذهنی کودکان بسیار موثر واقع می‌شود. موفقیت و عدم موفقیت کودکان به انتخاب‌ها و تصمیم گیری آن‌ها در شرایط‌های مختلف بستگی دارد. این مهارت در مسئولیت‌پذیری و واکنش‌های غیرقابل منتظره کودکان تاثیر بسزایی دارد و آنان را به خودشناسی می‌رساند.

تقویت مهارت تصمیم گیری در کودکان

مهارت تصمیم گیری در کودکان سبب مزایای بسیاری می‎شود و کودک و اطرافیانش از تصمیمات اتخاذ شده رضایت دارند و لذت می‌برند. البته انتخاب اشتباه برای هر فردی ممکن است و نباید والدین از تصمیمات اشتباه کودک ناراحت شده و نسبت به این موضوع دلسرد شوند. هر تصمیم اشتباهی برای آن‌ها یک درس و تجربه می‌شود تا در انتخاب‌های آینده دقت بیشتری داشته باشد.

گاهی به فرزند خود وظایفی در حد توانشان واگذار کنید تا نسبت به انجام آن، احساس مسئولیت کنند.

روش‌های تقویت مهارت تصمیم گیری در کودکان

والدین برای تقویت مهارت تصمیم گیری در کودکان با چالش‌های فراوانی روبرو می‌شوند که گاهی ممکن است آنان را خسته و ناامید کند؛ ولی این را باید بدانند که رشد کودک به صورت لحظه‌ای اتفاق نمی‌افتد و باید چندین سال برای رشد فرزند خود تلاش کنید. در ادامه چندین راهکار و روش برایتان آورده‌ایم تا در آموزش‌های خود از آن‌ها استفاده کنید.

انتخاب از میان چندین گزینه مختلف

برای شروع تصمیم گیری، بهتر است تا کودک خود را در شرایطی قرار دهید تا از بین چندین گزینه، یک مورد را انتخاب کند. این کار باعث ایجاد یک تلنگر در او شده و متوجه این موضوع شود که می‌تواند برای خود تصمیم بگیرد و باید در انتخاب‌های خود دقت بیشتری کند. برای مثال می‌توانید به او حق انتخاب لباس یا اسباب بازی داده و از تصمیمش حمایت کنید.

ارائه نکات لازم قبل از تصمیم گیری برای کودکان

درست است که باید به فرزند خود حق انتخاب دهید تا در تصمیم گیری به استقلال برسد؛ ولی فراموش نکنید تا نکات لازم را به او گوشزد کنید. به هرحال او خیلی از مسائل را هنوز نمی‌داند و نیاز به راهنمایی دارد. اما راهنمایی نباید به گونه‌ای باشد که سبب دلسردی او از انتخاب شده و بیخیال تصمیم گیری شود.

برای مثال اگر قصد خرید اسباب بازی دارد به او حق انتخاب دهید، ولی به او یادآوری کنید که چه اسباب بازی مناسب سن و جنس اوست و اگر دختر است بهتر است به جای تفنگ آب پاش، یک عروسک انتخاب کند.

تصمیم گیری درست و اشتباه

از مهم ترین نکات در تقویت مهارت تصمیم گیری در کودکان آشنایی با انتخاب درست و غلط است. هر انتخابی بهترین و بدترین دارد و به همین ترتیب مزایا و معایبی وابسته به نوع انتخاب وجود دارد. اما بهتر است کودک شما قبل از آنکه بهترین نتیجه ممکن را بداند، عواقب انتخاب بد را متوجه شده تا از ترس آن، ناخودآگاه به سمت انتخاب درست جذب شود. البته این موضوع را به گونه‌ای سودجویانه مطرح نکنید تا از صدمات احتمالی به روحیه کودک خود جلوگیری کنید.

در نظر گرفتن جوانب در تصمیم گیری

در تصمیم گیری و انتخاب از میان دو یا چند گزینه، بادی تمامی گزینه‌ها را با یکدیگر مقایسه کرده و با در نظر گرفتن نکات مثبت و منفی هر کدام، آن‌ها را رتبه‌بندی کرده و بهترین گزینه را انتخاب کنید. به طور کلی انسان موجودی منفعت طلب است و باید بهترین انتخاب بهترین نفع را برای او داشته باشد.

با طراحی یک جدول و لیست تمامی انتخاب‌ها برای کودکانی که توانایی خواندن و نوشتن دارند، به آن‌ها پیشنهاد دهید تا به هر گزینه امتیاز داده و بالاترین امتیاز را انتخاب کند. این کار می‌تواند به عنوان تمرینی جهت ارزیابی مهارت تصمیم گیری در کودکان استفاده شود.

تعیین اهداف برای مهارت تصمیم گیری در کودکان

از کودکان خود توقع بالا نداشته باشید؛ این موضوع باعث می‌شود تا آن‌ها مدام به خود فشار آورده و از علایق خود فاصله گرفته و فقط به تصمیماتی که شما برای آن‌ها می‌گیرید، فکر کنند تا انتظارات شما را برآورده کنند. برای آن‌ها میانگین هر معیاری را در نظر گرفته و پس از رسیدن به آن میانگین او را تشویق به پیشرفت در آن زمینه کنید.

آموزش استفاده درست از پول

برای اینکه کودک شما به ارزش دارایی‌های خود پی ببرد، بهتر است تا او را در شرایطی قرار دهید تا در مورد پولی که در اختیار دارد به فکر فرو رفته و نسبت به استفاده درست از آن خود را مسئول بداند. برای مثال مقداری پول برای چند روز به او دهید تا این موضوع را بررسی کنید که آیا تمام دارایی خود را در یک روز مصرف می‌کند یا برای استفاده از آن برنامه‌ریزی می‌کند.

شناسایی علایق کودکان

شما باید به فرزندتان فرصت دهید تا در انتخاب‌هایش علایق خود را در نظر بگیرد. برای مثال شاید اسباب بازی مورد علاقه او، ایده‌آل نباشد، ولی حداقل او با ابراز علاقه نسبت به آن اسباب بازی، انگیزه‌ای جدید پیدا می‌کند.

برای مثال اگر فرزندتان به بازی‌های فکری مانند منچ و مارپله گرد پلاستیکی علاقه‌مند است، به او فرصت انتخاب دهید. درست است چندین نمونه مشابه دیگر نیز وجود دارد، ولی به انتخاب او احترام بگذارید. انتخابی که بر حسب علاقه باشد می‌تواند تاثیر بسزایی در تقویت مهارت تصمیم گیری در کودکان داشته باشد.

تشویق کودکان

فرزندتان را به گونه‌ای تربیت کنید که پس از انجام کارهای خوب، انجام تکالیف و انتخاب‌های درست مورد تشویق قرار گیرد. این مهم باعث می‌شود تا کودک متوجه اهمیت عمل خود شده و برای تکرار آن تلاش می‌کند. ولی کودک شما باید این را نیز متوجه شود که اهمیت آن عمل از تشویق مهم‌تر است و هدفش را انجام آن کار درست تعیین کند.

به عبارتی دیگر کودک شما باید متوجه شود که قرار نیست بابت هر کار مثبتی مورد تشویق دیگران قرار گیرد و حتی در این شرایط، باز هم از انجام کاری که باید انجام دهد، خودداری نکند. این موضوع سبب تقویت مهارت تصمیم گیری در کودکان می‌شود.

جمع‌بندی

در این مقاله سعی شد به تمام جوانب مهارت تصمیم گیری در کودکان پرداخته شود و روش‌هایی برای تقویت این مهارت برایتان آوردیم. بچه ها در طوب زندگی روزمره خود تصمیمات مختلفی می گیرند اما مهم است که بدانند قبل از انجام آن فکر کرده تا اقدامات بهتری را انجام دهند. تقویت مهارت تصمیم گیری در کودکان می تواند باعث عملکرد بهتر آن ها در ارزیابی گزینه ها بوده که در آینده به پیدا کردن راه حل های بهتر مشکلات می انجامد.