واژه نگرانی در کودکان به معنای فکرهایی خواهد بود که ممکن است با عواقب های ناگوار یا چالش برانگیزارتباط داشته باشد. درواقع اضطراب یک مسأله ای هست که آدم های مختلفی در سرتاسر دنیا باآن روبرو خواهند بود.
معالجه این افکار یا همان نگرانی زمانی که بسیار زیاد شود به طوری که در زندگی روزمره فرد اختلال بوجود آورد وعلاوه برذهن بر جسم نیز تأثیر بگذارد، در این صورت باید درمان شود. در ادامه مطلب نگرانی در کودکان با ما همراه باشید تا بیشتر با این موضوع آشنا شوید.
علت نگرانی در کودکان
نگرانی در کودکان می‌تواند به دلایل ژنتیکی و زیستی باز گردد. تحقیقات نشان می‌دهد که برخی اشخاص به دلیل ویژگی‌های ژنتیکی ویژه ای که دارند، بیشتر دچار استرس خواهند شد. نگرانی انواع مختلفی دارد که شامل اضطراب کارساز و استرس زا و دردسرساز میشود. رفع اضطراب دردسرساز ضروری است زیرا باعث ایجاد اختلال خواهد شد.
تجارب اولیه و محیط خانوادگی
تجارب اولیه و محیط خانوادگی در نگرانی دراو نیز نقش بسزایی در توسعه نگرانی در کودکان دارند. افرادی که در محیط‌های خانوادگی پرتنش یا با الگوهای رفتاری ناپایدار زندگی می‌کنند، ممکن است بیشتر دچار نگرانی شوند.
برای مثال، حضور در خانواده‌هایی که در آن‌ها ارتباطات خانوادگی ضعیف است، یا والدینی که به طور مکرر دچار استرس یا درگیری‌های خانوادگی هستند، می‌تواند باعث افزایش احساس ناامنی و نگرانی در کودکان شود.
همچنین، شیوه‌های فرزندپروری سخت‌گیرانه یا بیش محافظتی نیز می‌تواند منجر به ایجاد احساسات منفی در او شود، چرا که آن‌ها ممکن است احساس کنند در مواجهه با مشکلات یا محیط‌های جدید ناتوان هستند.
فشارهای اجتماعی و انتظارات تحصیلی
فشارهای اجتماعی و انتظارات تحصیلی نیز می‌توانند از عوامل مهم اضطراب باشند. در بسیاری از موارد، کودکان با فشارهای زیادی برای موفقیت در مدرسه و فعالیت‌های فوق برنامه مواجه می‌شوند. انتظارات بالا از سوی والدین، معلمان و همسالان می‌تواند باعث ایجاد استرس و نگرانی درکودکان شود.
برای مثال، کودکانی که از آن‌ها انتظار می‌رود همیشه نمرات بالا کسب کنند یا در فعالیت‌های خاص موفق باشند، ممکن است در مواجهه با چالش‌های تحصیلی یا اجتماعی احساس اضطراب و نگرانی کنند. این فشارها می‌توانند به تدریج به ترس از شکست و کاهش اعتماد به نفس منجر شوند.
تأثیر رسانه در نگرانی کودکان
رسانه‌ها و شرایط اجتماعی گسترده‌تر نیز می‌توانند در ایجاد اضطراب نقش داشته باشند. امروزه، بچه ها در معرض اطلاعات زیادی از طریق رسانه‌ها و اینترنت قرار دارند که می‌تواند باعث ایجاد ترس‌ها و دلواپسی های غیرواقعی شود.
اخبار نگران‌کننده، تصاویری از بحران‌های جهانی و فشارهای اجتماعی در رسانه‌های اجتماعی می‌توانند کودکان را دچار اضطراب کنند. علاوه بر این، شرایط اجتماعی و اقتصادی ناپایدار، مانند عدم امنیت اقتصادی یا بحران‌های اجتماعی و سیاسی، می‌تواند بر احساس امنیت و رفاه کودکان تأثیر منفی بگذارد.
کودکان ممکن است این مسائل را به طور مستقیم یا غیرمستقیم از طریق مشاهده و شنیدن صحبت‌های بزرگسالان درباره این مسائل تجربه کنند که منجر به افزایش نگرانی آن‌ها میشود.
انواع نگرانی در کودکان
ما وقتی به یک موقعیت ناخوشایند یا تردید برانگیز فکر می‌‌کنیم (مثلا اینکه نتوانیم اجاره را پرداخت کنیم یا امتحان را بد داده باشیم)، مغز ما تحریک میشود. نگرانی در کودکان باعث میشود به دنبال راه حل بگردیم یا دست به اقدامی بزنیم تا بتوانیم از رخ دادن اتفاق بد جلوگیری کنیم.
عوامل ژنتیکی و زیستی
نگرانی در کودکان ممکن است دارای سیستم عصبی حساس‌تری باشند که آن‌ها را نسبت به عوامل استرس‌زا و ناشناخته واکنش‌پذیرتر می‌کند.
از نظر زیستی، عواملی مانند عدم تعادل در سطح انتقال‌دهنده‌های عصبی (مانند سروتونین و نوراپی‌نفرین) و فعالیت‌های مغزی خاص (مانند فعالیت زیاد در نواحی مرتبط با واکنش به ترس و استرس) می‌توانند در افزایش میزان استرس نقش داشته باشند.
برای مثال، کودکانی که والدین آن‌ها دارای سابقه اضطراب هستند، ممکن است خود نیز به دلیل عوامل ژنتیکی و الگوهای رفتاری مشاهده‌شده، بیشتر در معرض استرس قرار بگیرند.
نگرانی جدایی در کودکان
در مواقعی که کودک باید در محیط‌هایی مانند مهدکودک یا مدرسه به تنهایی حضور داشته باشد، ارتباط مستمر با مربیان و حمایتگران آن‌ها حیاتی است.
مربیان و معلمان می‌توانند نقش مهمی در کمک به فرزند برای سازگاری با جدایی ایفا کنند. والدین باید به طور منظم با مربیان و معلمان درباره دلواپسی و پیشرفت کودک صحبت کنند و به دنبال راهکارهای مشترک برای کاهش اضطراب جدایی باشند.
نشانه های اضطراب در کودکان
نگرانی در کودکان، همچنین می‌تواند با نشانه‌های عاطفی و شناختی همراه باشد. فرزندان ممکن است احساس ترس، نگرانی، یا پریشانی شدید را تجربه کنند و اغلب در مورد مسائل خاصی مانند جدایی از والدین، عملکرد در مدرسه، یا تعاملات اجتماعی دلهره داشته باشند.
علائم جسمانی اضطراب در کودکان
نگرانی در کودکان معمولاً با علائم جسمانی مشخص میشود که اغلب به عنوان نشانه‌های اولیه قابل شناسایی هستند. این علائم می‌تواند شامل شکایات مکرر از سردرد، دل‌درد، یا سایر دردهای جسمانی باشد که به نظر می‌رسد علت جسمانی مشخصی ندارند.
فرزند ممکن است از سرگیجه، حالت تهوع، یا تپش قلب رنج ببرند و در موقعیت‌های اضطرابی به شدت عرق کنند. این علائم جسمانی می‌توانند به دلیل فعالیت زیاد سیستم عصبی سمپاتیک باشند که در پاسخ به استرس فعال میشود.
کودکان نیز ممکن است مشکلات خواب داشته باشند، از جمله مشکل در به خواب رفتن، بیدار شدن مکرر در طول شب، یا کابوس‌های مکرر که همگی می‌توانند نشانه‌های اضطراب باشند.
مشکلات در تعاملات اجتماعی و روابط
نگرانی در کودکان می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر تعاملات اجتماعی و روابط کودکان داشته باشد. کودکان دچار اضطراب ممکن است در ایجاد و حفظ روابط دوستانه مشکل داشته باشند و از موقعیت‌های اجتماعی اجتناب کنند.
راه های درمان نگرانی در کودکان
آن‌ها ممکن است به طور مکرر افکار منفی یا ترس‌های نامعقولی را تجربه کنند که باعث میشود به شدت به مشکلات یا موقعیت‌های آینده فکر کنند.
این افراد ممکن است به سختی توانایی خود در کنترل افکار و احساساتشان را از دست بدهند و به دلیل اضطراب مداوم، به شدت حساس یا تحریک‌پذیر شوند. آن‌ها ممکن است به راحتی گریه کنند یا واکنش‌های عاطفی بیش از حد نشان دهند.
استفاده از تکنیک‌های آماده‌سازی
آماده‌سازی و تمرین تدریجی برای موقعیت‌های جدایی می‌تواند به شخص کمک کند تا به تدریج با این موقعیت‌ها سازگار شود. والدین باید برنامه‌هایی ایجاد کنند که به کودک فرصت دهد به تدریج با جدایی‌ها آشنا شود. برای مثال، ابتدا جدایی‌های کوتاه‌مدت و کم‌تنش را برنامه‌ریزی کنید و سپس به تدریج مدت زمان این جدایی‌ها را افزایش دهید.
تقویت مهارت‌های مقابله‌ای و افزایش استقلال
تقویت مهارت‌های مقابله‌ای و افزایش استقلال فرزند می‌تواند به کاهش نگرانی کودکان کمک کند. آموزش تکنیک‌های آرام‌سازی مانند نفس عمیق، تصویرسازی ذهنی، یا استفاده از جملات تأییدی می‌تواند به اوکمک کند تا در مواقع استرس‌زا آرامش خود را حفظ کند.
همچنین، تشویق اوبه انجام فعالیت‌های مستقل و مدیریت وظایف ساده بدون کمک مستقیم والدین، به او احساس توانایی و اعتماد به نفس می‌دهد. والدین می‌توانند با ارائه پاداش‌ها و تشویق‌های مثبت برای تلاش‌های موفق کودک، این مهارت‌ها را تقویت کنند.
به عنوان مثال، اجازه دهید تا بچه خودش لباس بپوشد یا اسباب‌بازی‌های خود را مرتب کند و یا برای او کتاب های داستان تهیه کنید و بگذارید خودش آن ها را مرتب کند و به او بازخورد مثبت دهید.
ارتباط مربیان با کودکان
ایجاد روال‌های قابل پیش‌بینی و توضیح دادن به فرزنددرباره اینکه روز او چگونه خواهد گذشت نیز می‌تواند به کاهش نگرانی او کمک کند. همچنین، مربیان می‌توانند با ایجاد محیطی گرم و حمایتی، او را در مواقع نگرانی به خوبی هدایت کنند و به او احساس امنیت بیشتری بدهند.
جمع بندی
نگرانی در کودکان ممکن است در جمع دوستان خود احساس ناراحتی یا تنهایی کنند و به طور مکرر نگران قضاوت‌های دیگران باشند. این استرس ها می‌توانند به خودداری از فعالیت‌های گروهی یا بازی‌های دسته‌جمعی منجر شوند. اضطراب اجتماعی می‌تواند باعث شود که کودک به شدت خودآگاه شود.
