در شکل پایه ای خود، قصه گویی برای کودکان یک فرایند است که در آن یک فرد (داستان‌گو) با استفاده از صدا، ساختار روایتی و تصویرسازی ذهنی، با مخاطب ارتباط برقرار کرده و همزمان از تصویرسازی ذهنی استفاده می کند تا به نوبه خود از طریق زبان بدنی و عبارات چهره به کودک خط داستانی را بفهماناند.
قصه گویی برای کودکان یکی از قوی ترین اشکال هنر ارتباطی می باشد که برای انسان ها شناخته شده است و این توضیح می دهد که چرا این اندازه ظرفیت بزرگی به عنوان یک ابزار آموزشی یادگیری دارد. یک هدف بنیادی برنامه درسی، کمک به کودکان برای رشد به بزرگسالانی است که به طور فعال و ماهرانه در فرآیند دموکراتیک شرکت کنند.
تعریف قصه گویی
تعریف داستان سرایی اهمیت دارد زیرا داستان گویی به گونه های مختلفی موثر است. هرچند خواندن برای هر سنی اهمیت دارد و به عنوان یکی از مهمترین موارد برای بهره‌مندی‌های زیاد، مورد تحقیقات زیادی قرار گرفته است، اما آیا داستان‌گویی با خواندن متفاوت است؟ داستان‌گویی با خواندن داستان‌ها اشتباه نشود، تکنیک‌ها و مزایای خود را دارد.
برای موفقیت داستان سرایی، داستان گو و مخاطب باید با هم همکاری کنند تا داستان را ایجاد کنند و به کودکان تمرین در چندین مهارت اجتماعی، حل مسئله، تمرین برای دو نیمکره مغز چپ و راست، و توسعه سواد دهند.
تفاوت خواندن داستان و داستان گویی
در اینجا قصه گویی برای کودکان بدون استفاده از تصاویر فیزیکی و به طور معمول با ایجاد تماس چشمی بیشتر بین داستان‌گو و شنونده انجام می‌شود. دکتر ربکا ایسبل، یک سخنران و نویسنده و کارشناس داستان‌گویی در حوزه آموزش کودکان، یک مطالعه انجام داد که تأثیر خواندن داستان در مقایسه با داستان گویی را روی کودکان مهد کودک بررسی کرد و همین مطالعه را ۲۰ سال بعد تکرار کرد.
هر دو مطالعه نشان داد که کودکانی که به آن‌ها داستان گفته شده بود، داستان‌ها را بهتر فهمیده، بهتر دوباره گفتن داستان‌ها را داشتند و سطح توجه بالاتری نسبت به کودکانی که داستان‌ها برای آن‌ها خوانده شده بود، داشتند.
وقتی کودکان داستان گفته شده را تجسم می‌کنند، تحقیقات نشان می دهد که آن‌ها مغز خود را به روشی متفاوت از آنچه با کتاب داستان انجام می‌دهند، فعال می کنند. مزایای داستان گویی شامل افزایش تخیل، افزایش دایره لغت و بهبود مهارت‌های ارتباطی است.
علاوه بر مزایای ذهنی و آموزشی، در قصه گویی برای کودکان، آن ها می توانند با والدین یا پدربزرگ هایشان ارتباط برقرار کنند زیرا داستان‌ها از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شوند. به اشتراک گذاشتن داستان های شخصی یا داستان‌های مربوط به فرهنگ شما، ارتباط شما را با یکدیگر تقویت می‌کند.
نکات مهم در قصه گویی برای کودکان
همان اندازه که قصه گویی برای کودکان حائز اهمیت می باشد، خواندن اصولی داستان نیز مهم است. نکات بی شماری برای قصه گویی وجود دارد که ما در ادامه قصد داریم مهم ترین های آن را برای شنا بازگو کنیم.
انتخاب یک داستان مناسب
کودکان نیاز دارند که داستانی که تعریف می کنید آغاز، میانه و پایان روشن داشته باشند تا بتوانند روایت آن را به خاطر بسپارند. انتخاب داستانی که عملی و حاوی یک پند باشد، می‌تواند تأثیر ماندگار تری داشته باشد.
سعی کنید در قصه گویی برای کودکان، از داستان های قدیمی مانند “خرگوش و لاک‌پشت” یا “شنگول و منگول” داستان هایی هستند که شما ممکن است از قبل بدانید و به عنوان داستان گو می‌توانید آن ها را تغیر داده و به سبک خودتان زیبا کنید. بچه ها همچنین دوست دارند داستان‌های شخصی از دوران کودکی شما را بشنوند یا سعی کنید با هم داستان‌های جدیدی بسازید.
مشارکت با فرزندتان
در قصه گویی برای کودکان، اگر امکانش را دارید صداها را بازی کنید و اثرات صوتی اضافه کنید. همچنین می توانید یک عبارت تکراری را که در نقاط مشخصی از داستان تکرار می‌شود، تأکید کنید و فرزندتان را دعوت کنید که هر بار که آن را می شنوند، شما را همراهی کنند.با شنوندگان تماس چشمی حفظ کنید. ابراز احساسات با صورت‌ها یا حرکات. سرعت داستان را تغییر دهید تا جذابیت را افزایش دهید. تمام این کارها به کودک شما کمک می کند تا داستان را بهتر فهمیده و توجه او را جلب کند.
پرسش درباره شخصیت های داستان
قبل از اینکه قصه گویی برای کودکان را شروع کنید، سوالاتی را بپرسید تا ذهن آن‌ها را برای گوش دادن با قصه آماده کنید، مثلاً بگویید: “به شخصیتی که میخواهد کارشجاعانه ای انجام دهد دقت کن.” سپس بعد از گفتن داستان، مجددا در مورد آن صحبت کنید.
در حین قصه گویی برای کودکان، از این گونه پرسش‌ها مانند “آیا می توانید باور کنید که این اتفاق افتاد؟” یا “اگر تو جای او بودی چه تصمیمی میگرفتی” و “فکر می‌کنید این داستان چه معنی ای دارد؟” استفاده کنید. این روش کمک می‌کند تا اندیشه پردازی انجام شود و درک آن ها از این داستان چیست. پرسش‌ها ممکن است نشان دهنده‌ی آن باشند که آنچه را نفهمیدند و شاید لازم باشد از دوباره آن را تکرار کنید.
تشویق فرزند به بازگویی داستان
بازگویی قصه نشان می دهد که کودکتان از داستان چه برداشتی کرده است و انجام این کار اهمیت بسزایی دارد پس آن‌ها را تشویق کنید که همان داستان را برای یکی از اعضای خانواده یا دوستشان تعریف کنند.اضافه کردن راهنمایی های مفید مانند “و بعد چه اتفاقی افتاد؟” زمانی که آن ها در حال بازگویی داستان هستند، به کودکان کمک می‌کند که روند داستان و ساختار آن را به یاد بیاورند در حالی که داستان را دوباره بیان می‌کنند. شما همچنین می‌توانید دوباره همان داستان را به آن‌ها بگویید، این بار می توانید آن را با افزودن جزئیات جدید برای فرزندتان تعریف کنید.
همکاری با کودک در خلق داستان جدید
یک روش دیگر برای قصه گویی برای کودکان، طراحی یا ایجاد ساختاری مرتبط با داستان است. می توانید با شخصیت های همان داستان، قصه ای در مکانی دیگر را برای فرزندتان استفاده کنید.
پیگیری با کارهای دستی و فعالیت‌ها به کودکان اجازه می‌دهد تا شخصیت‌ها، مکان‌ها و مفاهیم را بهتر تفسیر و کاوش کنند. داستان‌گویی، خواندن کتاب‌ها به همراه، و روش‌های خلاقانه در افزایش رشد شناختی و توسعه زبان در کودکان جوان کمک می‌کند.
جمع بندی
در مجموع، داستان گویی برای کودکان یکی از مهم ترین روش های برای تقویت قدرت تخیل و آموزش به آن ها است که آن ها از این طریق می توانند مهارت های مختلفی را یاد بگیرند و مهم است که در قصه گویی برای کودکان سعی کنید که خودتان نیز در آن مشارکت داشته باشید و زمانی که کودکتان خواندن را یاد گرفت، آن را به حال خود رها نکنید.
و طبق گفته سایت idriesshahfoundation قصه گویی به کودکان زمانی که آن ها در سنین ابتدایی هستند از اهمیت بسیاری برخوردار است که میبایست با استفاده از لحن کودکانه و زبان بدن و ابزار های مختلف برای آن ها اجرا شود. قصه گویی برای کودکان می تواند یک ابزار آموزشی و کاربردی باشد، زیرا تاثیر زیادی در خلاقیت و ایده پردازی آنان دارد.
