مسأله گوشه گیری در کودکان یک مسئله رایج و پیچیده می باشد که می‌تواند تأثیرات عمیقی بر رشد و توسعه آن ها داشته باشد. گوشه گیری در کودکان معمولاً با عدم توانایی کودک در برقراری ارتباطات اجتماعی و ناکارآمدی درتعامل باهمسنان وبزرگ ترها همراه است، که ممکن است به مرور زمان منجر به اضطراب، افسردگی و کاهش اعتماد به نفس آن ها شود.
گوشه گیری در کودکان زیر 6 سال می‌تواند نتیجه یک سری عوامل مختلف باشد و به عنوان یک رفتار طبیعی در این سنین شناخته می‌شود. این کودکان ممکن است به دلایلی مانند خجالت، عدم اعتماد به نفس، یا حتی تأثیرات محیطی مانند تغییرات در خانواده یا شروع به مهدکودک، از جمع دوری کنند. همچنین، ممکن است برخی از کودکان به دلایل شخصیتی، بیشتر به تنهایی تمایل داشته باشند و نیاز به زمان بیشتری برای سازگاری با حضور دیگران داشته باشند.
عوامل بوجود آمدن گوشه گیری در کودکان
این وضعیت ممکن است ناشی از عوامل داخلی نظیر اضطراب، افسردگی و نقصان در اعتماد به نفس باشد که موجب می‌شود کودک از برقراری روابط اجتماعی پرهیز کند و به تنهایی پناه ببرد و یا عوامل خارجی نظیر کمبود توجه و پشتیبانی مناسب از خانواده و محیط اجتماعی نیز می توانند در ایجاد این وضعیت تأثیرگذار باشند.
دلایل گوشه گیری در کودکان
گوشه‌گیری در کودکان می‌تواند به دلیل عوامل متعددی اتفاق بیفتد که این عوامل ممکن است شامل عوامل ژنتیکی و ارثی باشد که نقش مهمی در تأثیر بر روی نحوه ارتباطات و تعاملات اجتماعی کودکان دارند که برخی از آن ها را در ادامه به شما معرفی خواهیم کرد.
کمبود توجه و حمایت مناسب
علاوه بر این، کمبود توجه و حمایت مناسب از سوی خانواده و محیط اجتماعی نیز می تواند باعث ایجاد مشکلات گوشه گیری در کودکان شود و آن ها را به انزوا کشانده و از مشارکت در فعالیت های گروهی باز دارد.
روانشناسان بیان کرده اند که، گوشه گیری اجتماعی با مراقبت بیش از حد والد ارتباط دارد. والدینی که از کودکان خود بسیار حفاظت می کنند، رفتارهای آن ها را محدود می سازند و آن ها را به وابستگی به خودشان ترغیب می نمایند.
در این خانواده ها، کودکان به رفتارهایی مانند خطر کردن، کشف موقعیت های نا آشنا، و کسب تجربه های جدید ترغیب نمی شوند. هیندوبارت در سال 1993، گزارش داده که اغلب کودکان در روزهای نخست رفتن به مدرسه به دلیل اینکه در مدرسه تنها هستند، بوسیله مادرانشان با کودکان دیگر آشنا می شوند و ارتباط دوستی برقرار می کنند.
بررسی این دلایل و اتخاذ راهکار های مناسب برای افزایش اعتماد به نفس و بهبود تعاملات اجتماعی کودکان، می تواند در پیشگیری و مدیریت مشکلات گوشه گیری در کودکان مؤثر باشند.
راهکار های موثر مقابله با گوشه گیری در کودکان
برای مقابله گوشه گیری در کودکان از راهکارهایی استفاده می شود تا آن ها را در پذیرش و مشارکت پویا‌تر در زندگی اجتماعی یاری دهد مانند: ارائه فرصت‌های موفقیت و یا تقویت اعتماد به نفس وایجاد محیط های اجتماعی حمایت کننده برای آنان همچنین می توانید با یک سری اسباب بازی به بهبود گوشه گیری کودکان کمک کنید که این لوازم عبارتند از بازی هایی که بصورت گروشی انجام می شوند مانند منچ و مارپله و …
درمان گوشه گیری کودکان
برای درمان گوشه گیری در کودکان،رویکردهایی وجود دارد که می‌توانند بهبود قابل‌توجهی در رفتارهای اجتماعی آنها داشته باشند. یکی از روش‌های مؤثر و پذیرفته‌شده برای این منظور،استفاده ازیک مدل درمانی چند مرحله‌ای است که شامل اقدامات مختلف برای تقویت روابط اجتماعی ورشد روانی کودکان می‌شود.
تمرکز بر حل مشکلات
در گوشه گیری در کودکان، باید تمرکزبر روی حل مشکلات کم رویی و خجالت کودکان قرار دارد. این شامل ارائه فرصت‌هایی برای کودک برای تجربه‌ی موفقیت در مواقعیت‌های مختلف است تا اعتماد به نفس آنها تقویت شود.
حذف ترس کودک
مرحله دوم از درمان گوشه‌گیری در کودکان ، حذف ترس کودک از حضوردر جمع است که با ایجاد موقعیت‌های مثبت و احساس امنیت، کودکان را برای شرکت فعال‌تر در فعالیت‌های اجتماعی آماده می‌سازد.
تقویت اعتماد به نفس
تقویت اعتماد به نفس از طریق تشویق، تمجید و ارائه بازخورد مثبت به گوشه گیری در کودکان انجام می‌شود. این کار باعث می‌شود که آنها قوای خودرادرک کرده وبهترین حالت ممکن رادر رفتارهای اجتماعی خود ارائه دهند.
رفتار با کودک گوشه گیر و خجالتی
گوشه‌گیری در کودکان امری است که می‌تواند به دلایل متعددی اتفاق بیافتد. همچنین، ، وقتی کودک احساس کند که قادر نیست درکنارهمسن وسالانشلان باشد. یا خاطره ای بد در ارتباط با دوستانش داشته باشد.
عدم استفاده از کلمات تمسخر آمیز
از کلمه های تمسخرآمیز مثل ترسو، خجالتی،تنبل ،نلتولن در انجام کارهاو بی عرضه واحمق در مسأله گوشه گیری در کودکان استفاده نکنید. از سرزنش بچه هنگامی کهبا مسأله گوشه گیری در کودکان مواجهه شده به علت بازي نکردن با همسالان بپرهیزیدو به جای آن از علائم پنهان و اختلالات کودکتان آگاه شوید.
همچنین بازیهای گروهی که در آن ها بزرگسالان با بچه ها مشارکت می کنند انجام دهید. به کودک برچسب خجالتی بودن و گوشه گیر بودن نزنید. درصورتی که سوم شخصی در یک جمع از شما پرسید، آیا کودکتان خجالتی است، فورا پاسخ دهید: خیر، کمی زمان احتیاج دارد تا به موقعیت تازه عادت کند.
آماده کردن کودک با شرایط جدید
کودک را از قبل براي موقعيت جديد آماده سازيد. به عنوان مثال اگر قرار است کودک به تولد دوستش برود، با او در این مورد صحبت كنيد. براي او شرح دهيد كه بچه ها به طور معمول در مهمانی های تولد چه كار مي كنند.
تقویت اعتماد به نفس کودک
تا جایی که امکان دارد اعتماد به نفس کودک را با روش های مختلف افزایش دهید. آموختن مهارت های مناسب باشرایط کودک، در تقویت روحیه و افزایش اعتماد به نفس او بسیار حائزاهمیت است.
سعی کنید فرزند خودرا در موقعیت های تازه با کودکان جدید و شرایط متفاوت قرار دهید ولی این کار را آهسته انجام دهید. به عنوان مثال ، امکان دارد از یک باغ وحش دیدن کنید که در آن کودکان به صورت مرتب وهماهنگ بازي می کنند، مجبورش نکنید که با کودکان ناآشناارتباط برقرار کند حتماً از قبل اورا برای ارتباط جدید آماده کنید.
جمع بندی
انجام این مراحل به طور کلی بهبود قابل توجهی در رفتارهای گوشه گیری در کودکان و افسردگی کودکان دارد و زمینه بهتری را برای رشد سالم وموفقیت اجتماعی آن ها فراهم می کند.
و طبق مقاله سایت ncbi با تلاش برای فهم عمیق تر گوشه گیری در کودکان و ارائه راهکارهای موثر برای مقابله با آن، این مقاله به نقش اساسی تقویت اعتماد به نفس، ایجاد فضا های اجتماعی حمایت کننده، و ارائه راهکارهای توانمند سازی برای کودکان پرداخت. بنابراین فرزندان خجالتی و کم رو وقتی که با شرایط دشوار، روبه رو می شوند به اطرافیان خود تکیه می کنند.
